Nikt z nas nie może przewidzieć tego, co się stanie. Czasami wystarczy splot niefortunnych zdarzeń, aby nasza pozycja finansowa została mocno zachwiana. Utrata pracy, niespodziewany remont, choroba, wypadek oraz wiele innych sytuacji losowych, mogą spowodować to, że sięgamy po pożyczki, czy kredyty, które później ciężko jest nam spłacić. Należy podkreślić, że to samo dotyczy wziętych na raty telefonów komórkowych, czy innych sprzętów, które są dla nas niezbędne. Niestety w wielu przypadkach wystarczą nawet 3 niezapłacone raty, aby pożyczkodawca, firma telekomunikacyjna itp., wypowiedzieli nam umowę – wówczas musimy liczyć się z szeregiem trudnych zdarzeń, które czekają nas w przyszłości. Co się stanie jeżeli nie spłacę kredytu? Wpadłem w pętle zadłużenia i nie jestem w stanie uregulować swoich zobowiązań u firm pożyczkowych, co teraz? Co może zająć komornik? Czym są koszty sądowe? Czy komornik kontaktuje się z pracodawcą? Zapewne te i wiele innych pytań, towarzyszy osobom, które borykają się z chwilowymi problemami finansowymi, które poskutkowały zajęciem konta. W celu usystematyzowania wiedzy na ten temat, przygotowaliśmy krótki poradnik, w którym poruszymy najważniejsze zagadnienia związane z zajęciami komorniczymi.
Zajęcia komornicze: odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania
Najczęściej, gdy otrzymujemy zawiadomienie o zajęciu komorniczym, popadamy w smutek i przygnębienie, którym towarzyszy ciągły strach. Jak teraz utrzymam rodzinę? Z czego mam żyć? Czy mój pracodawca mnie zwolni? To tylko nieliczne z obaw, które towarzyszą wielu osobom w tej sytuacji. Wynika to z tego, że samo słowo „komornik” nacechowane jest negatywnie i najczęściej kojarzy nam się z kimś, kto za chwilę wejdzie na naszego mieszkania i zabierze wszystko, co mamy. W praktyce jest jednak inaczej, co postaramy się wyjaśnić w dalszej części naszego artykułu. Kluczowe jest jednak to – i o tym należy szczególnie pamiętać – że działania komornika również regulowane są prawem, które warto poznać. Zatem z założenia nie może on zrobić przeciwko nam rzeczy, do których nie ma wskazań, jak na przykład zajęcie całej wypłaty, czy zabranie rzeczy, które do nas nie należą. Jednak, aby mieć obraz całej sytuacji, należy zapoznać się z poniższymi aspektami.
Kiedy dochodzi do zajęcia komorniczego?
Zanim przejdziemy do kwestii związanych z tym, co może zrobić komornik, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, kiedy do takie zajęcia w ogóle dochodzi. Bez względu na to, czy zalegamy z ratą: kredytu konsumenckiego, pożyczki, czy też rachunku telefonicznego – w każdej z tej sytuacji sposób działania jest podobny. Strona umowy, która udzieliła nam wsparcia finansowego, czy też zgodziła się na spłatę ceny sprzętu AGD w określonym terminie, będzie chciała odzyskać swoje pieniądze. Gdy spóźniamy się ze spłatą kilka dni, najczęściej do całości zadłużenia zostaną doliczone niewielkie odsetki. Jeżeli problem utrzymuje się przez kilka miesięcy – w zależności od zapisów w umowie – następuje wypowiedzenie kredytu, pożyczki lub umowy abonamentowej i dochodzi do wszczęcie postępowania windykacyjnego.
Jak wygląda postępowanie windykacyjne?
Najczęściej banki oraz instytucje pozabankowe posiadają wewnętrzny dział windykacji lub zlecają odzyskanie pieniędzy jakieś firmie zewnętrznej. Początkowo każdy z nich próbuje się z nami skontaktować telefonicznie lub e-mailowo. Trzeba liczyć się również z tym, że otrzymamy listowne wezwania do zapłaty. W kolejnym kroku może dojść do tak zwanej windykacji terenowej, która wiąże się z tym, iż ktoś odwiedzi nas w domu, pracy lub innym miejscu. Gdy takie działania nie przyniosą rezultatów, a my nadal będziemy unikali kontaktu, wówczas sprawa kierowana jest do sądu. Jest to krok, po którym powinniśmy spodziewać się zajęcia komorniczego. Na tym etapie musimy pamiętać o tym, że nawet jeżeli uregulujemy dług będziemy wezwani do opłacenia kosztów sądowych. Jednak do działań komorniczych dochodzi wtedy, gdy nadal uchylamy się od długu. Sąd kieruje zawiadomienie do komornika, który od teraz odpowiada za to, aby te pieniądze odzyskać, doliczając do tego oczywiście, wspomniane koszty sądowe, opłaty komornicze oraz odsetki. Zdarza się, że osoby, które pożyczyły np. 3000 zł, muszą oddać jeszcze raz tyle, dlatego lepiej spróbować porozumieć się na etapie windykacji.
Mój pracodawca otrzymał informacje o zajęciu mojego wynagrodzenia – czy na tej podstawie może mnie zwolnić?
Nie ma prawnych wskazań do tego, aby po informacjach na temat zajęcia komorniczego, pracodawca zdecydował się na zakończenie współpracy, czy też zwolnienie. Jeżeli nawet dojdzie do takiej sytuacji, może grozić mu odpowiedzialność karna w przypadku łamania kodeksu pracy. Jedyną rzeczą, którą wykonuje pracodawca w związku z zajęciem wynagrodzenia danego pracownika, jest przelewanie wypłaty na konto komornika. Zatem nie powinniśmy martwić się o to, że na skutek długów utracimy pracę.
Jeżeli wiemy już, że komornik lada dzień, zajmie nasze wynagrodzenie, warto poinformować kadry o tym, co może się wydarzyć i poprosić o dyskrecję, ponieważ nie zawsze te sytuacje są łatwe. Szczególnie, gdy musimy spotykać się z osobami, które wiedzą o naszych problemach i nie czujemy się komfortowo w ich towarzystwie.
Ile może zająć komornik: czyli, jaka kwota pozostanie mi z wypłaty
Gdy dochodzi do zajęcia komorniczego zablokowane zostają nasze konta bankowe, często też nieruchomości, czy inne wartościowe rzeczy, które posiadamy. Jednak na samym początku najczęściej zabierane jest nasze wynagrodzenie. Należy jednak podkreślić, że kwota wolna od zajęcia komorniczego może ulegać zmianie. Regulowana jest bowiem polskie prawo, które pod wieloma aspektami wprowadza rozmaite nowelizacje.
Zatem ile może zająć komornik? Odpowiedź na to pytanie, zależna jest także od tego, jaki rodzaj umowy posiadamy. Jeżeli w chwili zajęcia na koncie bankowym posiadamy jakieś środki, wówczas całość może zostać zabrana na poczet spłaty długów. Gdy natomiast nie posiadamy żadnych oszczędności, komornik kieruje pismo do pracodawcy, w którym przekazuje dane do wpłaty oraz powodu zajęcia. Skutkuje to tym, że w przypadku:
- umowy o pracę: może zabrać nawet 80% dochodów;
- umowy zlecenie oraz o dzieło: całość.
Pieniądze, które nam zostają, nazwane są kwotą wolną od zajęcia, która na dzień dzisiejszy wynosi 2250 zł brutto, czyli około 1633 zł na rękę. Zatem jeżeli z tytułu umowy o pracę otrzymujemy wynagrodzenie w kwocie 3 000 zł na rękę, komornik zabierze 1367 zł, a nam zostanie wskazane powyżej 1633 zł. Dużo większe utrudnienie spotyka osoby posiadające umowę zlecenie. W ich przypadku komornik może przejąć całość środków, chyba że wykażemy, iż stanowią one jedyne źródło utrzymania.
Kolejnym czynnikiem, który wpływa na kwotę zajęcia jest wymiar pracy, wówczas wygląda to następująco:
- 3/4 etatu: 1224,75 zł
- 1/2 etatu: 816,5 zł
- 1/4 etatu: 408,25 zł.
Kluczowe jest jednak to, aby na bieżąco śledzić, czy nie pojawiły się zmiany w prawie, które zwiększają lub zmniejszają tę kwotę. Zazwyczaj takie informacje uzyskamy również w dziale kadr i księgowości w firmie, w której jesteśmy zatrudnieni. Na ten moment nie przewiduje się, że kwota wolna od zajęcia 2020 roku będzie inna niż obecnie, jednak nigdy nie możemy być tego pewni.
Co zrobić, gdy mamy kilku komorników, którzy pochodzą z różnych miast?
Pomimo tego, że minimalne wynagrodzenie w naszym kraju wzrosło znacząco na przestrzeni ostatnich lat, to wysokie ceny wielu produktów sprawiają, że coraz więcej osób korzysta z pożyczek, czy kredytów konsumencki. Chociaż rzadko się o tym wspomina, to według wielu danych całościowe zadłużenie wszystkich Polaków sięga około 1,5 mln złotych. Nie dziwi więc, że wiele osób popada w tak zwane spirale zadłużenia, czyli: jedną pożyczką spłacają drugą, aż w końcu, któraś z instytucji odmówi kolejnego wsparcia i dłużnik nie będzie w stanie uregulować płatności. W następstwie tego, po etapie windykacyjnym, o którym wspominaliśmy we wcześniejszym akapicie, dochodzi do zajęcia komorniczego, jednak nie zawsze jest tak, że sprawa kierowana jest do tej samej osoby. Dochodzi wówczas do tak zwanego zbiegu komorniczego, ponieważ nasze konto i wynagrodzenie zajęte jest przez różnych komorników. W takiej sytuacji sąd zawsze wyznacza komornika właściwego, który ma pierwszeństwo pod względem egzekwowania długów.
Wszystkie nasze sprawy trafiają do niego, a uzyskane pieniądze z tytułu zajęcia naszego wynagrodzenia, komornik właściwy rozdziela proporcjonalnie wśród wierzycieli. Często jest tak, że zanim akta jednej sprawy zostaną przekazane minie wiele czasu, dlatego warto na bieżąco sprawdzać, na jakim są etapie. Stały kontakt z komornikiem, wykazywanie chęci współpracy oraz regularne wpłaty z pewnością sprawią, że przychylniej spojrzy na nasze prośby oraz wnioski.
Skąd komornik wie, gdzie mam konto bankowe?
Wiele osób, które na przykład nie przebywają pod swoim adresem zameldowania lub z jakichś powodów nie odbierają poczty, nie wie o prowadzonym postępowaniu. Sytuacja ulega zmianie, gdy nasze konto bankowe zajmuje komornik. „Skąd komornik wie, gdzie mam konto?” – to zapewne pytanie, które zadaje sobie wiele osób. Otóż odpowiedź na nie na pewno nie będzie jednoznaczna, ponieważ może do niego dojść na wiele sposobów. Po pierwsze: weryfikując, gdzie zostały wypłacone pieniądze z zaciągniętej pożyczki, a po drugie: sprawdzając dłużnika w systemie Ognivo, który posiada wszelkie tego typu informacje. Zakładanie konta w innym banku z pewnością nic nie da, a wręcz przeciwnie, może pogorszyć sytuacje, gdy komornik stwierdzi, że próbujemy ukryć dodatkowe dochody. Poza tym, tak samo, jak komornik doszedł do informacji na temat poprzedniego konta, tak samo zrobi to w tej sytuacji, więc na pewno nie jest do dobre rozwiązanie. Na dzień dzisiejszy wszystkie banki należą do Ognivo, więc nie ma możliwości, aby te dane prędzej czy później, nie trafiły do komornika.
Czy są szanse na to, aby otrzymać pożyczkę mając komornika?
Pożyczka z komornikiem to fraza, która dosyć często sprawdzana jest w internecie. Należy jednak zaznaczyć, że jeżeli nasze długi przeszły przez windykację i etap sądowy, to z pewnością, informacje na nasz temat trafiły do BIK-u (Biura Informacji Kredytowej) oraz KRD (Krajowego Rejestru Długów). W tych instytucjach, praktycznie każda firma sprawdza naszą wiarygodność, przez udzieleniem zgody na pożyczkę, czy kredyt. Jeżeli chociaż miesiąc spóźniliśmy się z uregulowaniem jakiś zobowiązań, wówczas nasze informacje mogą zaważyć o ostatecznej decyzji.
Istnieje jednak niewielka liczba instytucji pozabankowych, które udzielają pożyczki dla zadłużonych, jednak o wiele ciężej będzie je uzyskać. Warto także realnie określić, czy w zaistniałej sytuacji będzie stać nas na ich spłatę. Nawet jeżeli weźmiemy pożyczkę z komornikiem w wysokości 3000 zł, a pieniądze trafią na nasze konto bankowe, będziemy mogli skorzystać tylko z kwoty wolnej od zajęcia, dlatego nie jest to najlepszym rozwiązaniem. W ostatnim czasie na popularności zyskały także tak zwane pożyczki prywatne, które często udzielane są bez weryfikacji informacji w BIK-u, KRD, czy też pozostałych bazach.
Pracuję poza krajem, a w Polsce mam komornika, czy może zająć moje konto bankowe?
Wiele osób, które borykają się z problemami finansowymi decyduje się na wyjazd za granicę. Zarabiane w euro, czy też dolarach zapewne o wiele szybciej pozwoli nam spłacić długi. Jednak w tym temacie pojawia się także wiele wątpliwości. Czy komornik może zająć konto zagraniczne? Zgodnie z polskim prawem do zajęcia komorniczego, może dojść jedynie w kraju, w którym prowadzone jest postępowania. Zatem jeżeli pracujemy za granicą i pieniądze otrzymujemy na konto w tym kraju, wówczas nie ma możliwości, aby ktoś zabrał nam te pieniądze. Problem pojawia się jednak, gdy nasz na przykład holenderski pracodawca przeleje pieniądze na polskie konto bankowe. W takiej sytuacji, komornik może zając pełną kwotę lub pozostawić jedynie sumę wolną od blokady w wysokości 1633 zł.
Należy pamiętać także o tym, aby wyjazd za granicę potraktować jako szansę na spłatę tych długów, a nie jako ucieczkę od nich. Niestety takie sprawy zawsze będą się za nami ciągnęły i gdy wrócimy na przykład do Polski, możemy mieć duże problemy z podstawowymi rzeczami takim jak chociażby wzięcie telefonu na abonament, czy umowa na internet. Im szybciej spłacimy komornika, tym szybciej będziemy mogli normalnie funkcjonować. Dane w BIK-u usuwane są po kilku latach od spłaty, więc to zawsze szansa na to, aby zacząć od nowa.
Zajęcie komornicze: podsumowanie
Podsumowując wszystkie informacje, które poruszyliśmy w dzisiejszym poradniku, warto pamiętać o tym, że na dzień dzisiejszy kwota wolna od zajęcia komorniczego wynosi 1633 zł. To, jaką kwotę zabierze nam komornik uwarunkowane jest dwoma czynnikami:
- rodzajem posiadanej umowy (o pracę, zlecenie, o dzieło)
- wymiarem pracy (1/2, 1/3, 3/4 etatu).
W przypadku umowy zlecenie i o dzieło komornik może zabrać nasze wszystkie środki. Jeżeli jest to nasze jedyne źródło utrzymania, powinniśmy to wykazać, wówczas jest szansa na to, ż kwota wolna od zajęcia komorniczego w wysokości 1633 zł, będzie uwzględniona tak samo, jak w przypadku umowy o pracę. W tym celu pomoce mogą okazać się wskazówki działu kadr i płacy w naszej firmie. Gdy nasza sytuacja jest jednak bardziej złożona dobrym pomysłem będzie skorzystanie z porady prawnika. Często niektóre kancelarie udzielają takich porad bezpłatnie, co zapewne jest dużym plusem.
Kolejna kwestia, o której nie należy zapominać to fakt, iż zajęcie komornicze w żaden sposób nie powinno wpłynąć na naszą sytuację zawodową. Jedyna różnica dla pracodawcy polega na tym, że nasze wynagrodzenie przekazuje komuś innemu. Im szybciej spłacimy zobowiązanie, tym szybciej staniemy na nogi, dlatego nie warto unikać kontaktów z komornikiem. Prędzej, czy później znajdzie sposób na to, aby się z nami skontaktować, a odsetki będą jeszcze wyższe.
Jeżeli zmagamy się z wysokimi długami i nie mamy szansy na to, aby spłacić je w ciągu kilku najbliższych lat, wówczas dobrym rozwiązaniem będzie wyjazd za granicę lub znalezienie dodatkowej pracy. Gdy pracujemy w innym kraju i chcemy, aby jakakolwiek suma została na naszym koncie, powinniśmy zadbać o to, aby nasze wynagrodzenie nie trafiło na polskie konto, możemy wówczas założyć nowe w banku zagranicznym. Zgodnie z polskim prawem komornik nie będzie mógł go zająć.
Mamy nadzieję, że nasze wskazówki oraz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania związane z zajęciem komorniczym pomogą Wam przetrwać ten trudny okres i sprawią, że sprawnie uregulujecie swoje wszelkie zobowiązania finansowe. Warto jednak na bieżąco śledzić zmiany w polskim prawie, aby mieć całkowitą pewność, że komornik prawidłowo wywiązuje się ze swoich obowiązków. Zdarzają się sytuacje, w których chcąc, jak najszybciej spłacić dług, decydujemy się na kolejne pożyczki. W takich momentach należy zastanowić się nad tym, czy na pewno uda nam się je spłacić. Jeżeli już na etapie windykacji wiemy, że nie mamy możliwości na uregulowanie długów, warto pomyśleć o kredycie konsolidacyjnym.