Pożyczki na raty oraz chwilówki stały się ostatnio bardzo popularne. Są one bowiem udzielane nie tylko przez banki, ale również tzw. instytucje pozabankowe. Są to firmy, dla których głównym rodzajem wykonywanej działalności gospodarczej jest udzielanie pożyczek. Takich firm jest coraz więcej. Ich oferta również z biegiem czasu ulega określonym modyfikacjom. Firmy te chcą dostosowywać swoją ofertę do aktualnie obowiązujących potrzeb rynkowych. Główną osią ich działania są przede wszystkim tzw. „chwilówki„. Czasami zdarzają się również opcje udzielania darmowych pożyczek, czyli takich bez kosztów dodatkowych (spłacamy sam kapitał). Ostatnio powszechne stały się również tzw. pożyczki dla zadłużonych. Są one adresowane do osób, które posiadają kilka różnych zobowiązań. Poprzez udzielenie takiej pożyczki, wszystkie pozostałe zobowiązania ulegają konsolidacji, w związku z czym do spłaty pozostaje jedynie jedna rata.
Niezbędne formalności związanie z pożyczką/kredytem
Z reguły firmy, które oferują tego rodzaju pożyczki ograniczają formalności do minimum. W związku z tym, dokumenty takie jak zaświadczenie o dochodach, czy też oświadczenia pożyczkobiorcy nie są potrzebne. Jednak nie jest to powszechne. Nawet firmy, które udzielają pożyczek przez internet wymagają oświadczenia pożyczkobiorcy na temat uzyskiwanego dochodu poprzez wpisanie odpowiedniej sumy do formularza oraz deklarację jej prawdziwości pod rygorem odpowiedzialności karnej, pamiętaj również że niektóre firmy kontaktują się z naszym pracodawcą aby zweryfikować czy dana osoba w firmie pracuje, oczywiście nikt nie spyta przez telefon o średnie dochody pracownika lecz firma pożyczkowa może wystosować pismo do pracodawcy z pytaniem. Kolejną deklaracją którą składamy w pożyczkach online jest nasz majątek, często firmy zadają pytanie czy posiadamy samochód, dom, czy inne nieruchomości.
Odpowiedzialność karna z fałszywym oświadczeniem
W tym miejscu wskazać należy, iż istnieje znacząca różnica pomiędzy zaświadczeniem o dochodach, a oświadczeniem, które składane jest przez pożyczkobiorcę. To pierwsze jest bowiem wystawianie bezpośrednio przez pracodawcę. O oświadczeniu można mówić jeżeli składa je indywidualnie pożyczkobiorca. W takim oświadczeniu zazwyczaj pojawia się wzmianka z pouczeniem traktującym o podleganiu odpowiedzialności karnej. Przesłanką warunkującą podleganie odpowiedzialności karnej przez pożyczkobiorcę jest złożenie fałszywego oświadczenia. Takie oświadczenie winno zostać złożone celem uzyskania pożyczki na raty czy też chwilówki. Zgodnie z brzmieniem art. 297 par. 1 k.k., „kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi – kredytu, pożyczki pieniężnej, poręczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowiązania wynikającego z poręczenia lub z gwarancji lub podobnego świadczenia pieniężnego na określony cel gospodarczy, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”. Ustawodawca przewidział również sankcje karne dla osoby, która ubiegając się uzyskanie pożyczki przedstawia fałszywe zaświadczenie o dochodach. W tym przypadku również można mówić o wystąpieniu przesłanek warunkujących podleganie odpowiedzialności karnej z art. 297 par. 1 k.k. W obu opisanych wyżej przypadkach warunkiem, który determinuje powstanie odpowiedzialności karnej po stronie pożyczkobiorcy jest uprzednie jej pouczenie. Oczywiście, pozostaje również kwestia, którą należy rozróżnić, a mianowicie to, iż czym innym jest sfałszowanie dokumentu, a czym innym jest podanie nieprawdziwych informacji w zakresie związanym z wysokością otrzymywanego wynagrodzenia za pracę. W tym pierwszym przypadku przedmiotowe pouczenie nie jest w ogóle potrzebne, albowiem ex lege wynika to z obowiązujących zasad współżycia społecznego, że dokumentów nie można fałszować.
Inne rodzaje odpowiedzialności
Mając na uwadze powyższe podkreślić należy, iż obok odpowiedzialności karnej istnieje również odpowiedzialność cywilna. O powstaniu odpowiedzialności cywilnej można jednak mówić w przypadku wystąpienia zupełnie innych okoliczności faktycznych. Odpowiedzialność cywilna będzie miała miejsce, gdy na przykład pożyczkobiorca nie będzie regulował zaciągniętego przez siebie zobowiązania pieniężnego. W takim przypadku wierzyciel (bank, instytucja pozabankowa, ewentualnie cesjonariusz), występuje z pozwem o zapłatę przeciwko dłużnikowi (pożyczkobiorcy). Po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty, wierzyciel może wystąpić do Sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty. Wówczas nakaz zapłaty zaopatrzony w postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności będzie stanowił tytuł wykonawczy. Dopiero po uzyskaniu tytułu wykonawczego wierzyciel może wystąpić ze stosownym wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego bezpośrednio do komornika właściwego (najczęściej) ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika.
Dobra prawnie chronione
Reasumując, przepis art. 297 k.k. chroni przede wszystkim dobra takie jak uczciwość w obrocie. Określona przez ustawodawcę ochrona ma na celu rzetelne oraz transparentne funkcjonowanie różnych instrumentów finansowych, w tym właśnie pożyczek.